Wat is een opvullegaat?

Wat is een opvullegaat precies, en wat kan ik ermee?

Als een van de ouders overlijdt, moet de langstlevende ouder direct erfbelasting betalen over de erfenis van de kinderen als deze hoger is dan € 25.178. Veel mensen hebben vermogen opgebouwd in de eigen woning. Bijvoorbeeld door af te lossen of door de waardevermeerdering van het huis. Dit in de woning opgebouwde vermogen, wordt ook tot de erfenis gerekend en daarover moet dus erfbelasting worden betaald. Een nadeel is dat dit vermogen niet vrij beschikbaar (liquide of contant) is. Het zit immers "vast" in de stenen van het huis. Veel mensen hebben onvoldoende geld op een bankrekening staan om de erfbelasting te kunnen voldoen. Het huis verkopen is vaak niet wenselijk. Een opvullegaat in een flexibel testament biedt hier uitkomst.

Oudere testamenten van vóór 2003 bevatten geen opvullegaat. Het is daarom goed om deze testamenten nog eens na te kijken. Met een opvullegaat kan het betalen van erfbelasting over de erfenis van de kinderen worden uitgesteld én kan er veel erfbelasting worden bespaard. Vaak wordt dan ook gesproken over een flexibel testament. Bekijk de uitleg over het opvullegaat in het filmpje hieronder door Marieken Selderijk, oprichter van NuNotariaat.nl (voorheen NuTestament).

Wettelijk langslevende regeling

Het wettelijke uitgangspunt is dat bij het overlijden van de eerste ouder, de langstlevende ouder en de kinderen allemaal een gelijk erfdeel krijgen. De langstlevende ouder geniet een vrijstelling voor de erfbelasting van € 795.156 (2024). Kinderen hebben slechts een vrijstelling van € 25.187 (2024). Als de kinderen meer erven dan de vrijstelling, moet er over het meerdere erfbelasting worden betaald. Na het overlijden van de eerste ouder, moet de langstlevende ouder deze erfbelasting over de erfenis van de kinderen betalen. Dit is 10% tot een bedrag van € 152.358 en 20% over het meerdere. De bedragen kunnen dus fors oplopen. Als het geld "vastzit" in de stenen van het huis, kan het lastig zijn om geld vrij te maken om de erfbelasting te kunnen betalen. Wat veel mensen niet weten is dat de overwaarde van de woning of het afgeloste deel van de woning tot het vermogen worden gerekend en daarover dus erfbelasting moet worden betaald.

Wil je meer informatie over de erfbelasting? Klik hier voor het artikel 'Wanneer moet je erfbelasting betalen?'.

Opvullegaat en belasting betalen

Na het eerste overlijden ontvangt de langstlevende ouder een aangifteformulier erfbelasting van de Belastingdienst. Hierop kan de verdeling worden aangegeven. Vaak wordt er gekozen om de kinderen alléén de vrijstelling te laten erven en de rest van de erfenis van de kinderen onder te brengen in de vrijstelling van de ouder die nog leeft. Deze ouder heeft immers een vrijstelling van maar liefst € 795.156. Per saldo hoeft er dan na het eerste overlijden geen erfbelasting te worden betaald. Als beide ouders zijn overleden, erven de kinderen wat over is. Daarover betalen zij dan erfbelasting. De kinderen kunnen dan nog een keer gebruikmaken van de vrijstelling. Als de langstlevende ouder veel van het vermogen heeft opgemaakt, hoeft er veel minder erfbelasting te worden betaald door het opvullegaat. Het resultaat is dan zowel uitstel als besparing van de erfbelasting.

Het voordeel van een opvullegaat is dat er bij het eerste overlijden géén belasting hoeft te worden betaald over de kindsdelen. Afhankelijk van de omvang van de erfenis, is dat automatisch het geval als de kindsdelen per kind onder de vrijstelling blijven of na gebruikmaking van het opvullegaat door de langstlevende ouder, waardoor de kindsdelen onder het bedrag van de kindvrijstelling worden gebracht.

Lees op de website van de belastingdienst hoe de aangifte erfbelasting in zijn werk gaat: Belastingdienst.nl/in-4-stappen.

Uitleg filmpje over opvullegaat

We leggen in dit filmpje in een paar minuten helder uit wat opvullegaat is, en hoe je dit zelf kunt regelen: